Badaj zrozumiałość tekstu
Jasnopis jest aplikacją internetową, która potrafi zmierzyć zrozumiałość polskich tekstów. Powstał w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Używanie Jasnopisu w wersji podstawowej jest bezpłatne. Nie wymaga żadnego dodatkowego oprogramowania ani specjalistycznej wiedzy.
Korzystanie z programu
Program jest dostępny na stronie projektu Jasnopis.
Strona podzielona jest na 3 sekcje:
- Źródło: wybieramy tu sposób wprowadzania tekstu do analizy. Źródłem może być tekst, adres strony internetowej albo dokument z naszego komputera.
- Dane: tu umieszczamy tekst do analizy albo podajemy adres strony internetowej z artykułem lub pobieramy dokument z naszego komputera.
- Wynik: tu zobaczymy wyniki analizy.
Najpierw w sekcji Dane umieszczamy tekst do analizy albo adres strony lub wskazujemy dokument na naszym komputerze. Następnie klikamy przycisk Analizuj. Po kilku chwilach otrzymamy wynik. Sposób prezentacji wyników zależy od konfiguracji programu. Oprócz wyników łatwych do interpretacji przez każdego uzytkownika, program podaje dane statystyczne albo może np. wyświetlić grafy. Złożone funkcje dostępne sa w zaawansowanej wersji programu.
Jak interpretować wyniki?
Klasa trudności tekstu
W wyniku analizy otrzymujemy informację o klasie trudności tekstu oraz nasz tekst z wyróżnieniami niektórych fragmentów.
Program może przypisac tekstowi jedną z 7 klas trudności:
- klasa 1: tekst dziecinnie łatwy, zrozumialy dla ucznia klasy 1-3 szkoły podstawowej,
- klasa 2: tekst bardzo łatwy, zrozumialy dla ucznia klasy 3-6 szkoły podstawowej,
- klasa 3: tekst łatwy, zrozumiały dla przeciętnego Polaka po gimnazjum,
- klasa 4: tekst nieco trudniejszy, zrozumiały dla osób z wykształceniem średnim (liceum) lub mających duże doświadczenie życiowe
- klasa 5: tekst trudniejszy, zrozumiały dla ludzi wykształconych (Studia licencjackie lub inżynierskie),
- klasa 6: tekst trudny w odbiorze dla przeciętnego Polaka, zrozumiały dla ludzi, któzy mają za sobą studia magisterskie,
- klasa 7: tekst bardzo skomplikowany, fachowy, którego zrozumienie może wymagać wiedzy specjalistycznej (doktoratu lub specjalizacji w dziedzinie, której dotyczy.
Wskazówki do poprawy tekstu
Poniżej informacji o klasie trudności program wyświetli tekst, w którym pewne zdania lub wyrazy będą w szczególny sposób wyróżnione. Wyróżnienia wskazują na trudniejsze fragmenty tekstu. Program wyróznia je na podstawie oceny tzw. wskaźnika mglistości oraz słownika systemu Słowosieć.
Wskaźnik mglistości: współczynnik nazywany też indeksem, który wskazuje trudność tekstu. Zależy od długości wyrazów, długości zdań, użytego w tekście słownictwa. Jeżeli wskażemy myszką fragment wyróżnionego tekstu, to w dymku (podpowiedzi) zostanie wyświetlony wskaźnik mglistości.
- zapisanie akapitu czerwonymi literami oznacza fragment wyraźnie trudniejszy od całego tekstu. Dokładniej mówiąc, akapit ma wskaźnik mglistości większy o cztery lub więcej niż ten sam wskaźnik obliczony dla całego tekstu.
- zapisanie akapitu żółtymi literami oznacza fragment nieco trudniejszy od całego tekstu. Dokładniej mówiąc, ma tzw. wskaźnik mglistości większy co najmniej o dwa niż ten sam wskaźnik obliczony dla całego tekstu, ale nie większy niż cztery.
- zapisanie akapitu czarnymi literami oznacza, że jest on mniej więcej tak samo trudny jak cały tekst lub że jest od niego łatwiejszy. Dokładniej mówiąc, ma tzw. wskaźnik mglistości co najwyżej o dwa większy niż ten sam wskaźnik obliczony dla całego tekstu. Oczywiście wskaźnik ten może w tej sytuacji być też równy, a nawet mniejszy niż wskaźnik dla całości tekstu.
- zapisanie zdania na szarym tle oznacza, że jest ono bardzo długie. Dokładniej mówiąc, składa się z ponad 20 wyrazów.
- Wyrazy uznane przez Jasnopis za trudne są podkreślone. Jeśli wskażesz któryś z nich myszką, to w „dymku” pojawi się komentarz „Spróbuj zamienić na łatwiejsze słowo” lub nawet propozycje wyrazów, które są zapewne łatwiejsze i będą pasowały w danym kontekście. Zachowaj ostrożność, bo nie zawsze podpowiedź jest rzeczywiście trafna!